Pes planus veya düz tabanlık, ayak tabanının medial arkının çökmesi veya düzleşmesi ile ilgili olan postural bir deformitedir. Hiperpronasyon olarak da adlandırılabilir. Pes planusta, değişken derecelerde çöküş olabilir veya orta ayak bölgesi bazı durumlarda tamamen yere temas eder. Bu durum bazen ağrı yaratabilir, bazı durumlarda da kişiler tamamen ağrısız olarak yaşamlarına devam edebilirler.

Bu durum doğuştan veya edinilmiş olabilir (örneğin yetişkinlerde, ağırlık artışına maruz kalmayla oluşabilir).

Konjenital (doğuştan) düz tabanlık biri doğduktan sonra normale oranla daha esnek bir orta ayak bölgesine sahip olmaya eğilimli olduğunda, ayağın pronasyonu veya çökmesine bağlı olarak ortaya çıkar.

Sonradan oluşan düz tabanlıkta, ağırlık taşıma faaliyetleri sırasında, aktif (örneğin ayak içi ve ayak bileği stabilizatörleri) veya pasif desteğin (ligament gevşekliği, hipermobil eklemler) kaybı nedeniyle ortaya çıkar. Ayak ve ayak bileği stabilizatörlerindeki kas yetersizliği, düz tabanlar için en yaygın etiyolojik faktördür. Araştırmalar, tibialis posterior kasının, medial longitudinal arkın stabilize edilmesinde en büyük etmen olduğunu göstermektedir. Bunun gibi stabilizatörleriniz zorlandığı zaman, ayaktan aşağı ağırlık ve kuvvet uygulandığında, ayak arkı zemine yaslanır ve düzleşir.

Düz tabanlığın en yaygın sonuçları ayak deformasyonları ve kemik yaralanmalarıdır. Aktif kişilerde hiperpronasyon, bacak boyunca yük transferini değiştirir ve incinme ve stres kırıklarına neden olabilir.

Tibialis posterior kasınız önemli bir ark stabilizatörüdür ancak, eğer zayıflık belirginse ve kas aşırı yüklenmişse, tendinopati veya kas hasarı oluşabilir.

Plantar fasiit olarak da bilinen plantar fasiyopati, değiştirilmiş ark biyomekaniği ve artan ayak pronasyonu sonucu gelişebilir. Plantar fasya, ark kaybını telafi etmeye çalışırken aşırı yüklenir.

Aşırı pronasyon nedeniyle, tibialis posterior veya soleus kası, tibianın iç kısmına doğru stres uygulayabilir. Bu medial tibial stres sendromuna yol açabilir.

Düz tabanlık aşil tendonunun medial (iç) yönünün orta ayağın artan hareketini telafi etmesine ve yaralanmaya neden olan anormal yüklere maruz kalmasına neden olabilir.

Patella (diz kapağı) yaygın olarak etkilenir. Ayak bileği ve dizdeki rotasyonel değişiklikler diz kapağını yanlış yöne iterek ön diz ağrısına neden olabilir.

Görüldüğü gibi, ayak tabanındaki bir deformite zincirleme reaksiyon olarak diz, kalça, omurga yani tüm vücudun biyomekaniğini bozabilir.

Ayak kasları, ayağınızın tabanını dinamik olarak stabilize etmenin yanı sıra, orta ayağın fazla sıkılmasını ve plantar fasyada yüklenmeyi önleme konusunda hayati bir role sahiptir.

Fizyoterapistiniz, dinamik ayak kontrolünüzün değerlendirilmesi ve düzeltilmesi için, ayak biyomekaniğinizi eski haline getirmenize yardımcı olabilir ve eksiklikleri gidermek için ayak stabilizasyon egzersizlerini kişiye özel olarak düzenleyebilir.

Biyomekanik değerlendirmenizden sonra, aşırı yüklenmiş yapılar için koruma ve rahatlama sağlamaya yardımcı olmak amacıyla geçici bir ortez tavsiye edilebilir.

Yaşam kalitenizi etkileyen ağrı veya rahatsızlık çekiyorsanız, ayaklarınız için en iyi ayakkabı ve tabanlığın belirlenmesi için sağlık uzmanınızın profesyonel tavsiyesine başvurmalısınız.

Ayaklarınızla ilgili daha spesifik tavsiyeler için, fizyoterapistinize başvurabilirsiniz.